Jeukend jargon
Woorden die meer wegen dan hun betekenis
Krimp je weleens ineen van een irritant woord of een wakke uitdrukking? Van Engelse woorden bijvoorbeeld. Afko’s. Of taalverandering. Dat irriteert sommige mensen. Er zijn zelfhulpgroepen voor opgericht. Maar laat ik duidelijk zijn: taal verandert en dat vind ik kicken. :)
Ik krijg het schurft van patatjes en van shoppen met mijn besties. Niet van de patatten of de vrienden, maar van onnodige verkleinwoorden en meligheid. Jeuktaal: het is subjectief, maar het bestaat.
Vandaag heb ik het over deze kriebels: gewichtige woorden. Moeilijke woorden die expertise en autoriteit moeten uitstralen. Woorden die krachtig lijken, maar weinig zeggen. Die woorden jeuken vooral in teksten voor een ruim publiek, bijvoorbeeld in brieven van de overheid of een uitnodiging van je organisatie. Gewichtige woorden horen daar niet in thuis.
Te moeilijk, te gewichtig
Een paar voorbeelden
Lees deze zin eens:
“Door het creëren van een stedenbouwkundige onesthetische situatie ter plaatse en door het oprichten van bovengenoemde constructies op een hoekperceel past de verbouwde woning bijgevolg absoluut niet in het plaatselijk straatbeeld en veroorzaakt in die zin ook visuele hinder (verkeersveiligheid) naar de buurt toe.”
Wat? Kraakt het bij jou ook ergens?
Dit is wat het betekent: “De aanbouw aan uw huis op de hoek is onveilig voor het verkeer. Het is niet volgens de regels. En het past ook niet in de straat.” Ik zou zelfs durven zeggen: het is lelijk. Maar dat schrijven is misschien een stap te ver.
Neem deze vacaturetekst:
“Wij zoeken een klantgerichte, dynamische en visionaire duizendpoot om ons team te versterken. Een creativo die thought leadership naar een hoger niveau weet te tillen.”
Het is tof dat je creatief omgaat met taal. Maar ik weet niet wat je precies van je sollicitant verwacht. Een klusjesman die ook weet welke kleur verf in de mode is volgend jaar? Of iemand die de zaak kan redden van een faillissement? Of kan die duizendpoot echt alles?
Nog eentje:
"Onze organisatie streeft ernaar om synergieën te creëren door proactieve strategische initiatieven te implementeren die bijdragen aan een paradigmaverschuiving in onze sector."
We vermoeden dat dat in gewoon Nederlands iets betekent als:
"Wij plannen om meer samen te werken en meer initiatief te nemen. Zo bereiden we ons voor op veranderingen in onze sector.”
Klinkt dat minder serieus en belangrijk? Misschien. Maar het is wel begrijpelijk voor meer mensen en dus efficiënter.
Waarom gebruikt een schrijver zoveel gewichtige woorden?
Twee redenen.
Een. De boodschap lijkt dan belangrijker. Gebruik je technische, moeilijke of dure woorden? Dan straal je zogezegd autoriteit en expertise uit. Ik geef toe: het klinkt chique. Maar is het duidelijk? Neh. Je belangrijke boodschap gaat zomaar verloren.
Twee. Het is niet prettig om vervelend nieuws te brengen. Dus dekt de schrijver zich in en verbergt zich achter indrukwekkende taal. Maar dat wekt alleen frustratie bij de lezer. Hoe je het ook verpakt, de boodschap blijft dezelfde. Zeg het gewoon en bespaar je lezer de irritatie.
Je komt er niet mee weg
Complexe woorden maken een pretentieuze indruk. Het geeft je lezer het gevoel dat je iets te verbergen hebt. Onderzoek* toont aan dat je eerlijker en intelligenter overkomt met duidelijke taal. Moet je lezer weinig moeite moet doen om je tekst te begrijpen? Twijfelt die niet aan je bedoeling? Dan ervaart die dat als positief. Je geeft ook de indruk dat je weet waarover je praat. En dat wekt vertrouwen.
Dus maak je tekst lichter voor je lezer en haal die jeukende, gewichtige woorden eruit.
* Oppenheimer, D. M. (2006). Consequences of Erudite Vernacular Utilized Irrespective of Necessity: Problems with Using Long Words Needlessly.
Comments